Was wir noch zu sagen hätten

Duitsland, het land van Bach, Berlijn en van Bratwurst. Van Goethe, Brecht, Schiller en Böll. Van diepgeworteld voetbalsentiment en kuilen aan het strand. En van de Tweede Wereldoorlog. Nee, ik verzin het niet zelf. Het stond in het persbericht waarin de CPNB, de organisatie voor de promotie van het Nederlandse boek, juni 2015 bekendmaakte dat Duitsland en de Duitse literatuur centraal zouden staan in de Boekenweek 2016. Gelukkig voegde de CPNB eraan toe dat ‘onze grote buur’ nog zoveel meer onderwerpen biedt om over te praten. Dat doen vijf oud-correspondenten dan ook in Was wir noch zu sagen hätten, twee huidige Duitsland-correspondenten luiden de verhalen in en uit. Ze vertellen over hun fascinatie voor het land, over gevoeligheden tussen Nederland en Duitsland, over hun band met de Duitsers en over hoe het land is veranderd. En ja, ze vertellen ook over de Tweede Wereldoorlog omdat ze daar nu eenmaal niet omheen konden tijdens hun jaren in Duitsland. Ze kozen tot slot hun favoriete Duitse gedicht, lied of uitspraak. De interviews bieden een blik op Duitsland door de bril van de Nederlandse correspondent vanaf eind jaren zeventig tot nu, van de RAF tot de NSU, van de beroepsverboden tot het vluchtelingenvraagstuk en van Helmut Schmidt tot Angela Merkel. Ben Knapen was vanaf eind jaren zeventig gedurende vijf jaar voor NRC Handelsblad en de NOS in Bonn gestationeerd, Rob Meines volgde hem op en bleef tot herfst 1989. Willem Beusekamp ging eind 1989 naar Duitsland als correspondent voor de Volkskrant, zijn collega Philippe Remarque nam het eind jaren negentig van hem over en bleef tot 2005 in Berlijn. Wouter Meijer was NOS-correspondent in Duitsland van 2008 tot 2015, Jeroen Akkermans van RTL Nieuws is correspondent in Berlijn tot op de dag van vandaag. Op mijn eigen correspondentschap (van medio 2002 tot 2011) blik ik terug in de vorm van een paar korte verhalen over onderwerpen die belangrijk waren in die periode. Jeroen Wollaars, de huidig Duitsland-correspondent voor de NOS schreef een inleiding op Was wir noch zu sagen hätten.