De ander van binnenuit kennen

Iemand van binnenuit begrijpen is hem of haar worden. Zoals bijvoorbeeld de romanfiguren Tamar of Momik, of je beste vriend of je meest gehate vijand. De schrijver David Grossman bezit als geen ander de vaardigheid zich geheel in zijn personages in te leven en de wereld met hun ogen te zien. `Of ik wil of niet, ik moet bij het schrijven eerst Tamar of Momik worden, pas dan heb ik het gevoel dat ze leven en dat ze de lezer tegemoet kunnen treden. In zijn essay De ander van binnenuit kennen beschrijft Grossman dat identificatieproces als iets wat in de realiteit meestal niet mogelijk is en waarvoor de meeste mensen ook terugschrikken. Juist daardoor is literatuur zo uniek. In een boek kan je het leven van anderen leiden. In een aanvullend essay Boeken die mij gelezen hebben beschrijft Grossman hoe het geluk een eigen wereld te scheppen in boeken van schrijvers als Scholem Alechem en Bruno Schulz voor hem als lezer zo voelbaar was, dat hij niet anders kon dan erop antwoorden met een wereld die hijzelf maakte. Vanuit die noodzaak is bijvoorbeeld de roman Zie: liefde ontstaan. Tot slot gaat hij in Schrijven in een rampgebied in op de vraag of het überhaupt mogelijk is om te schrijven in de situatie waarin Grossman zelf terechtkwam op het moment dat iedere gedachte aan een toekomst zinloos lijkt.